PIELĘGNOWANIE WYKOŃCZENIA INSTRUMENTU
Pianina i fortepiany są szczególnymi instrumentami, ponieważ służą także jako mebel. Współczesne instrumenty wykończone są rozmaitymi materiałami, od tradycyjnych: politury, lakieru polietsrowego do poliuretanu i żywicy poliestrowej. Bez względu na rodzaj substancji, wykończenie jest zaprojektowane jako ochrona instrumentu przed brudem, rozlanymi cieczami, zmianą wilgotności i aby uwydatnić jego piękno. Właściwe pielęgnowanie i dbanie o instrumenty muzyczne sprawi, że renowacja fortepianów i pianin nie będzie konieczna, a ich naturalne piękno będzie wydobywać się każdego dnia.
Dzisiejsze wykończenia są tworzone tak, aby dodatkowo nie woskować lub polerować ich powierzchni. W większości przypadków, najprostszym sposobem na utrzymanie koloru powierzchni w dobrym stanie jest umiejscowienie instrumentu z dala od nasłonecznionych miejsc [promienie słoneczne wpływają na stabilność koloru powierzchni lakieru i drewna], unikanie ekstremalnych temperatur i wilgoci oraz obtarć wierzchniej warstwy.
Obudowa instrumentu, podobnie jak większość elementów składowych instrumentu wykonana jest z drewna i podatna jest na powiększanie swoich rozmiarów i kurczenie się pod wpływem zmian atmosferycznych. Ciągłe ruchy drewna mogą być powodem cieniutkich pęknięć na lakierze, a nawet w samym drewnie. Wyrównanie temperatury i wahań wilgotności
w otoczeniu instrumentu pomaga zachować nie tylko ładny wygląd wykończenia, ale również dobry stan dźwięku i całej jego struktury.
Aby uniknąć rys na powierzchni, nie należy stawiać na instrumencie żadnych przedmiotów nie podłożywszy uprzednio miękkiej serwetki lub filcowej podkładki.
Odkurzanie powierzchni: cechą kurzu jest to, że przywiera do powierzchni obudowy lub głęboko wnika w pory drewna i filce mechanizmu. Nieumiejętne usuwanie zapyleń może przyczynić się do powstawania rys na powierzchni lakieru. Aby tego uniknąć należy ściereczką lekko zmoczoną wodą regularnie przecierać powierzchnię obudowy instrumentu, w przypadku pozostawienia jakichkolwiek śladów wilgoci należy koniecznie czynność tę powtórzyć suchą ściereczką. Ściereczka do kurzu powinna wykonana być z miękkiej bawełny, flaneli czy mikrofibry, ponieważ szorstki albo syntetyczny materiał może uszkodzić powłokę wykończeniową. Ponieważ niektóre z części wewnętrznych pianina łatwo uszkodzić, aby odkurzać instrument wewnątrz wskazane jest poprosić o pomoc wykwalifikowanego konserwatora. Aby usunąć smugi i ślady palców, najpierw należy zetrzeć kurz z powierzchni. Jeśli dane miejsce wymaga czyszczenia przy użyciu większej siły, należy powtórzyć tę czynność lekko zwilżoną ściereczkę w roztworze wody z mydłem, ew płynem do mycia szyb lub innym preparatem do usuwania tłuszczu z powłok lakierniczych. W przypadku jeżeli powierzchnia instrumentu wymaga polerowania konieczne jest aby upewnić się czy środek do tej czynności przeznaczony rzeczywiście przyniesie pożądany skutek. Zdarza się, że producenci instrumentów odradzają używania takich preparatów, z powodu zagrożenia uszkodzenia powierzchni. Pomimo zapewnień ich producentów często zdarza się, że dany produkt nie gwarantuje należytej ochrony przed rysami. Preparaty takie zwykle zawierają sylikon i olejki, które mają szkodliwy wpływ na drewno, a w częstym użyciu osłabiają jakość powierzchni instrumentu w przyszłości uniemożliwiając jej skuteczne odświeżanie.
Niezwykle niebezpieczny dla instrumentu jest sylikon, który wnika w wewnętrzną strukturę piania, czasem powodując nawet wewnętrzne defekty. Należy unikać również wszelkiego rodzaju aerozoli, które po zaaplikowaniu mogą pokryć nalotem struny i mechanizm piania/fortepianu.
Odpowiedni preparat do polerowania powierzchni poliestrowych może nabłyszczyć zmatowiałą powierzchnię i zmniejszyć podatność na pozostawiane po palcach ślady. Nie wolno zapomnieć jednak, że powinno się aplikować go rzadko i oszczędnie, a wszelki nadmiar środka czyszczącego na powierzchni wytrzeć miękką, suchą ściereczką tak, aby nie została żadna widoczna smuga. Przed opisywanym zabiegiem należy zetrzeć kurz, by na pianinie nie pozostały rysy.
Usuwanie pozostałości po preparatach do polerowania: jeżeli obudowa instrumentu jest lepka, tłusta lub widać na niej smugi, może to oznaczać, że przy polerowaniu nałożono za dużo preparatu lub został użyty niewłaściwy środek. Ponowne zaaplikowanie polerującej substancji nie rozwiąże problemu. Żeby pozbyć się nadmiaru starego środka nabłyszczającego, należy użyć miękkiej ściereczki lekko zmoczonej w roztworze mydlanym. Po starannym wyciśnięciu szmatki, by zminimalizować ryzyko zamoczenia instrumentu, należy wycierać zatłuszczenia, a po przetarciu, starannie wytrzeć od razu powierzchnię instrumentu do sucha.
Jeśli czyszczenie będzie wymagało użycia większej siły, należy poszukać preparatu do czyszczenia drewna i usuwania wosku w specjalistycznym sklepie meblowym, lub zapytać o radę swojego konserwatora.
Najczęściej spotykane wykończenia pianin to lakier poliestrowy. Materiał ten jest dostępny w wersji bezbarwnej [kolor drewna], lub dowolnym kolorze. Ostatnimi czasy wraz z rozwojem wzornictwa rynek instrumentów muzycznych podbijają wykończenia poliestrowe - różnokolorowe. Poliester jest materiałem twardszym od typowego lakieru.
